ว่าด้วยเรื่อง พระนามพระมหากษัตริย์ไทย ในรูปแบบ พระเจ้า...ที่...(คล้ายทางยุโรป)

 

 ที่ไปที่มา คือ ความสงสัยที่เราน่าจะมีกันทุกคนว่า เราคุ้นเคยพระนามพระมหากษัตริย์ไทย ในนามที่เป็นพระนามเฉพาะพระองค์ ไม่ได้เป็นเหมือนในยุโรปที่เค้าใช้พระเจ้า...ที่... วันนี้ผมจึงขอนำเสนอเรื่องนี้ครับ (เตือนก่อนนะครับ เรื่องนี้ยาวมาก)

-พระนามขึ้นต้น “พระมหาธรรมราชา”
พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไท)
พระมหาธรรมราชาที่ 2 (ลือไทย)
พระมหาธรรมราชาที่ 3 (ไลสือไท)
พระมหาธรรมราชาที่ 4 (บรมปาล)

-พระนามขึ้นต้น “สมเด็จพระรามาธิบดี”
สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง)
สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 (พระเชษฐา)
สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 3 (สมเด็จพระนารายณ์มหาราช)

-พระนามขึ้นต้น “สมเด็จพระบรมราชาธิราช”
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 (ขุนหลวงพะงั่ว)
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 (เจ้าสามพระยา)
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3 (พระบรมราชา)
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 (พระบรมราชาหน่อพุทธางกูร)

-พระนามขึ้นต้น “สมเด็จพระสรรเพชญ์”
สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 1 สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช
สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 2 สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 3 สมเด็จพระเอกาทศรถ
สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 4 พระศรีเสาวภาคย์
สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 5 สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง
สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 6 สมเด็จเจ้าฟ้าไชย
สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 7 สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา
สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 พระเจ้าเสือ
สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9 สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ

-พระนามขึ้นต้น “สมเด็จพระบรมราชา”
สมเด็จพระบรมราชาที่ 1 (พระเจ้าทรงธรรม)
สมเด็จพระบรมราชาที่ 2 (สมเด็จพระเชษฐาธิราช)


-พระนามขึ้นต้น “พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดี”
พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (ร.1)
พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 (ร.2)
พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 3 (ร.3)
พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 4 (ร.4)
พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 5 (ร.5)
พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 6 (ร.6)

อันสุดท้ายนี้เป็นของยุคราชวงศ์ จักรี ที่ผมค้นดูแล้ว เค้าบอกว่า ร.6 เป็นผู้ขนานนาม ร.1-ร.5 ในรูปแบบนี้ แต่พอมาถึง ร.7 ท่านก็ไม่ใช้แบบนี้ ข้อมูลตรงนี้ผมไม่แน่ใจในความถูกต้องนะครับ เพราะจริงๆแล้ว เหมือนผมคุ้นๆว่า ร.1 ท่านใช้นามอีกนามหนึ่งทำนองสมเด็จพระมหา...ที่... นี่แหละครับ แต่ไม่ใช่ที่ 1 นะ ใครพอจะทราบ รบกวนช่วยทีนะครับ ตอนนี้ที่ค้นได้ดีที่สุดเพียงเท่านี้

อนึ่ง แต่ละพระนามท่านไม่ได้ครองราชย์ตติดต่อกันทุกพระองค์ ตามลำดับในแต่ละพระนามนะครับ มีการเว้น มีพระนามอื่นมาแทรก หรือไม่ก็กระโดดไปใช้ในอีกราชวงศ์ก็มี(ก็คล้ายๆทางยุโรปนั่นแหละครับ)

ข้อมูลด้านบนเป็นข้อมูลที่เคลียร์แล้วครับ และจากบรรทัดนี้เป็นต้นไปเป็นการวิเคราะห์ของผมเอง ประกอบกับข้อมูลที่ค้นได้ดีที่สุด ณ ตอนนี้ ผมแนะนำให้ตั้งใจอ่านนะครับ เพราะผมเองพิมพ์เอง ยังงงเหมือนกัน 55+

เอาล่ะครับ ที่นี้มาว่ากันที่พระนามที่เป็นปัญหา ซึ่งต้องบอกก่อนว่าผมใช้วิธีค้นจากวิกิพีเดีย และเวปไซต์ราชบัณฑิตยสถาน เป็นหลัก ซึ่งพระนามที่เป็นปัญหาของผมคือ

สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3 (สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ)
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 (สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร)
สมเด็จพระบรมราชาที่ 4 (สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช)

เรามาเริ่มพิจารณากันเลยครับ มันคงจะง่ายมาก หากผมลงความเห็นไปว่า ข้อมูลของทั้ง 3 ท่านนี้ผิดพลาด ทำให้เราหาที่ลงไม่ได้ว่า ทั้ง 3 ท่านนี้ จะไปอยู่ตรงไหน ปล่อยมันผ่านไป แต่ ณ จุดนี้ ผมขอใช้ความเห็นส่วนตัวในการพิจารณาทั้ง 3 ท่านนี้ โดยขอยกแนวทางความเป็นไปได้ ดังนี้

1.อันดับแรกเราไปดูที่ สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3 (สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ) และสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 (สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร) นั้น ซ้ำกับพระนามสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3 และ 4 ของพระบรมราชา และ พระบรมราชาหน่อพุทธางกูร ซึ่งผมเห็นว่าพระนามของพระบรมราชา และ พระบรมราชาหน่อพุทธางกูร น่าจะเป็นนามที่ถูกต้องแล้ว เพราะสมเด็จพระบรมราชาธิราช ที่ 1 และ 2 ก็เป็นกษัตริย์ในราชวงศ์สุพรรณภูมิเช่นเดียวกัน อีกทั้งระยะการครองราชย์ ก็ต่อเนื่องกัน(แม้จะมีราชวงศ์อู่ทองมาคั่นก็ตาม)

หากเป็นเช่นนั้นแล้วไซร้ ท่านน่าจะไปอยู่ตรงไหน ผมว่าท่านน่าจะไปต่อจากสมเด็จพระบรมราชาที่ 2 (สมเด็จพระเชษฐาธิราช) เพราะหากเราสังเกตให้ดีจะเห็นว่า “สมเด็จพระบรมราชา” กับ “สมเด็จพระบรมราชาธิราช” ต่างกันแค่ตรง “ธิราช” เท่านั้น เป็นไปได้หรือไม่ว่า อาจเกิดความคลาดเคลื่อนในขั้นตอนใด้ขั้นตอนหนึ่งในการจดบันทึก???

2.ที่นี้ไปดูนาม สมเด็จพระบรมราชาที่ 4 ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

หากเราจับพระบรมราชาธิราช ที่ 3 และ 4 ไปต่อเข้ากับ สมเด็จพระบรมราชา ที่ 1 และ 2 ดังที่ผมเสนอไปใน ข้อ 1) แล้วพิจารณาจากพระนามที่เหลือ ก็คงมีหลายท่านต่อให้จบแบบง่ายๆ พระเจ้าตากเป็นที่ 4 ก็หาที่ 3 ต่อซะ แม้พระนามจะไม่เหมือนกัน ก็สรุปไปซะว่า ข้อมูลที่คนมาผิดพลาด กวาดสายตาดูแล้ว เจอ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 3 (สมเด็จพระนารายณ์) ยังไม่มีที่ 4 ต่อ ก็ต่อไปซะเลยว่าจริงๆแล้วพระเจ้าตากคือ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 4 ไม่ใช่ สมเด็จพระบรมราชาที่ 4 ข้อมูลที่ค้นมานั้นมันบันทึกผิดไป

แต่ช้าแต่ สำหรับผมมันไม่ง่ายอย่างนั้นหรอกครับ ความเป็นไปได้ตรงนี้มันมีอีกหลาย แนวทาง อันดับแรก อาจจะมีพระนาม สมเด็จพระบรมราชาที่ 3 ต่อจาก สมเด็จพระบรมราชาที่ 2 (สมเด็จพระเชษฐาธิราช) แต่ผมเองยังคนไม่พบว่าพระองค์ไหนใช้พระนามนี้ เมื่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชขึ้นครองราชย์ก็ใช้ สมเด็จพระบรมราชาที่ 4 ต่อจากพระนามนั้นเลย

อีกแนวทางหนึ่งคือ ผมไปค้นเจออีกเรื่องที่น่าสนใจว่า จริงๆ สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร ไม่ได้ใช้พระนาม สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 อย่างที่เราทราบกันว่าก่อนเสียกรุงฯ ท่านมีปัญหากับพระเจ้าเอกทัศน์ ต้องสละราชสมบัติให้ หนีไปผนวช ครองราชย์ในระยะเวลาสั้นๆเท่านั้น (ตามที่ค้นมาบอก 2 เดือน) เมื่อเป็นเช่นนี้ ก็เป็นไปได้ว่า ท่านอาจไม่ได้มีเวลาที่จะเฉลิมพระนามอย่างเป็นทางการ และหากเราเชื่อถือตามข้อมูลนี้ ก็เป็นไปได้ว่าพระนาม “สมเด็จพระบรมราชาธิราช” สะดุดลงที่ลำดับ 3 (สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ) และเมื่อใช้บทวิเคราะห์จากข้อ 1) ที่ผมเห็นว่า มีความเป็นไปได้ที่ “สมเด็จพระบรมราชา” กับ “สมเด็จพระบรมราชาธิราช” จะเป็นพระนามเดียวกัน ทำให้สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เมื่อครองราชย์ก็ใช้พระนามสมเด็จพระบรมราชาที่ 4 ต่อจาก สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ(ที่จริงๆแล้วอาจเป็นสมเด็จพระบรมราชาที่ 3 ไม่ใช่ สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3)

สุดท้ายนี้นะครับ สำหรับ พระนามในตอนต้นๆ อย่างที่บอกว่ามันเคลียร์พอสมควร ไม่มีปัญหาพิจารณา เพราะเป็นพระนามที่เป็นลำดับต่อกัน อีกทั้งบางพระนามยังใช้ในราชวงศ์เดียวกัน

ส่วน 3 พระนามที่เป็นปัญหา ดังที่ผมได้วิเคราะห์ตามความเห็นของผมไว้แล้ว เพื่อนๆก็โปรดพิจารณาตามความเห็นของท่านถึงความเป็นไปได้เถิดครับ และหากวันใดผมมีโอกาสไปคนความเพิ่มเติม แล้วไปพบว่า มีพระมหากษัตริย์พระองค์ใด ได้มีการใช้พระนามตามแบบที่เราคุยกันวันนี้ ปัญหาของพระนามทั้ง 3 ท่านนี้ ก็อาจคลี่คลาย แก้ความสงสัยไปได้ แต่ ณ เวลานี้ สำหรับตัวผมเองแล้วสามารถนำเสนอต่อเพื่อนๆได้ดีที่สุด ตามข้อมูลข้างต้นนี้นะครับ
ป.ล.สุดท้ายจริงๆ ถ้าผมจะแชร์เรื่องนี้หลายรอบอย่าว่ากันนะครับ เพราะผมใช่เวลาทำนานจริงๆ อยากให้ทุกท่านได้เห็น และนี่เป็นเรื่องที่ผมติดค้างเพื่อนๆไว้หลายวันแล้ว บอกจะมาเสนอตั้งนาน แต่ไม่มาซักที เพื่อนๆผู้ใจดีทั้งหลายอย่าว่ากันเลยนะครับ กราบขออภัย

 

สุดท้ายอันนี้เป็นไฟล์ Excel ที่ผมใช้ประกอบทำเรื่องนี้