สงครามดอกกุหลาบ (Wars of the Roses)

 

 สงครามดอกกุหลาบ (Wars of the Roses) เรื่องนี้ คือผมอยากทำมานานแล้ว แต่ว่าไม่มีเวลาว่างๆมานั่งทำเลย และอีกเหตุผลหนึ่งคือ ข้อมูลมันเยอะ ต้องใช้เวลาพอสมควร อีกอย่างคือ ผมจะพยายามใช้ข้อมูลที่รวบรวมนี้ อธิบายตามสไตล์ของผม เพื่อให้มันเข้าใจง่ายๆ เกิดประโยชน์แก่มิตรสหายผู้ติดตาม ที่สำคัญก็คือ เพื่อความเข้าใจของผมเองด้วยครับ

เริ่มกันก่อนคือ ดอกกุหลาบ ที่ว่านี่คืออะไร คือดอกกุหลาบที่เรากำลังพูดถึงเนี่ย คือ สัญลักษณ์ของราชวงศ์แลงแคสเตอร์ และราชวงศ์ยอร์ก ซึ่งเป็นสาขาย่อยของ ราชวงศ์แพลนแทเจเนต โดยราชวงศ์แลงแคสเตอร์ ใช้สัญลักษณ์กุหลาบแดง ราชวงศ์ยอร์ก ใช้สัญลักษณ์ดอกกุหลาบขาว

ไปว่ากันที่ราชวงศ์ราชวงศ์แพลนแทเจเนต ราชวงศ์นี้ดั้งเดิมเป็นตระกูลขุนนางจากฝรั่งเศส ต่อมาได้เข้ามาปกครองอังกฤษในช่วงปี 1154-1485 ซึ่งระหว่างนี้ มีราชวงศ์ย่อยของราชวงศ์แพลนแท เจเนต ปกครอง 3 ราชวงศ์ คือ ราชวงศ์อ็องฌู (1154-1399) ราชวงศ์แลงแคสเตอร์ 1399-1471 และราชวงศ์ยอร์ก 1461-1485 (สังเกต ปีที่ทั้งสองราชวงศ์อยู่ในอำนาจ) กษัตริย์องค์สุดท้ายของสายแลงแคสเตอร์ คือ พระเจ้าเฮนรีที่ 6 ทรงครองราชย์สมบัติสองรอบ คือ 1422-1461 กับ 1470-1471 เช่นเดียวกับ กษัตริย์องค์แรกของสายยอร์ก คือ พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4 พระองค์ก็ครองราชย์สมบัติสองรอบ เช่นกัน คือ 1461-1470 กับ 1471-1483 อธิบายเพื่อความเข้าใจ พระเจ้าเฮนรีที่ 6(แลงแคสเตอร์) ครองราชย์ 1422-1461 จากนั้นสลับมา พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4(ยอร์ก) 1461-1470 แล้วก็มาเป็นพระเจ้าเฮนรีที่ 6(แลงแคสเตอร์) อีกรอบ 1470-1471 จนสุดท้ายพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4(ยอร์ก) ได้กลับมาครองราชย์อีกที 1471-1483 ช่วงรอยต่อระหว่างราชวงศ์แลงแคสเตอร์และราชวงศ์ยอร์ก ที่มีความวุ่นวาย สับสน นี่แหละครับ คือ ช่วงที่เกิด สงครามดอกกุหลาบ 1455-1485

จุดเริ่มต้นเรื่องก็คือ หลังสิ้น พระเจ้าเฮนรีที่ 5 (แลงแคสเตอร์) พระเจ้าเฮนรีที่ 6 (กษัตริย์องค์สุดท้ายของแลงแคสเตอร์ที่ผมกล่าวไปก่อนหน้านี้) พระโอรสยังเป็นทารกอยู่ ปัญหาเกิดจากการอ้างสิทธิในราชบัลลังก์ สายแลงแคสเตอร์โดยพระเจ้าเฮนรีที่ 6 (จริงๆก็คือฝ่าย,พวกของพระองค์นั่นแหละครับ เพราะตอนนั้นท่านเด็กอยู่) อ้างสิทธิจากจอห์นแห่งกอนต์ ดยุกที่ 1 แห่งแลงแคสเตอร์ (โอรสองค์ที่สามของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 ซึ่งครองราชย์สมบัติตั้งแต่สมัยราชวงศ์ย่อยอ็องฌู และเป็นบิดาของพระเจ้าเฮนรีที่ 4 กษัตริย์พระองค์แรกของสายแลงแคสเตอร์) จอห์นแห่งกอนต์ ดยุกที่ 1 แห่งแลงแคสเตอร์ นี้ เป็นต้นราชสกุลแลงคาสเตอร์ โดยผู้สืบเชื้อสายจากท่านก็มี พระเจ้าเฮนรีที่ 4,5,6 กษัตริย์ราชวงศ์ย่อยสายแลงแคสเตอร์นั่นแหละครับ

เมื่อแลงแคสเตอร์อ้างสิทธิเช่นนั้น (จริงๆในประเด็นนี้ผมงงว่า จะไปอ้างย้อนขึ้นไปถึงโน่นทำไม อ้างแค่พระเจ้าเฮนรีที่ 6 เป็นลูกพระเจ้าเฮนรีที่ 5 กษัตริย์องค์ก่อนก็น่าจะพอแล้วนะ แต่กับประเด็นนี้มันอะไร ยังไง เดี๋ยวผมขอค้นเพิ่มในโอกาสหน้าครับ) ริชาร์ด ดยุคแห่งยอร์ก ก็คัดค้าน ริชาร์ด ดยุคแห่งยอร์ก เป็นใคร ท่านเป็นลูกของ ริชาร์ด แห่ง โคนิสเบิร์ก(ขอชื่อแบบสั้นๆนะครับ) ริชาร์ด แห่ง โคนิสเบิร์ก เป็นลูกของเอ็ดมันด์แห่งแลงลี ย์ ดยุคแห่งยอร์กที่ 1 ซึ่งท่านนี้ เป็นต้นราชสกุลยอร์ก และเป็นน้องของจอห์น แห่ง กอนต์ ดยุกที่ 1 แห่ง แลงแคสเตอร์ คือสรุปก็คือ ทั้งแลงแคสเตอร์และยอร์ก ต่างสืบเขื้อสายมาจากพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 แต่แยกสายตามลูกชายแต่ละคนนั่นเอง เมื่อแลงแคสเตอร์อ้างสิทธิไปแบบนั้น ทางยอร์กก็อ้างสิทธิเช่นกัน ก็เลยเกิดความขัดแย้งนั่นเอง

การสู้รบครั้งแรกก็คือ ยุทธการที่เซนต์ออลบันส์ ครั้งที่ 1 ในปี 1455 การสู้รบนี่ก็คือ ผลัดกันแพ้ผลัดกันชนะนั่นแหละครับ และตัวละครมันเยอะมาก ขอเล่าแบบสังเขปนะครับเอาที่สำคัญๆ รบกันในช่วงแรกๆแลงแคสเตอร์ก็ ยังพอคุมเกมส์ได้ แต่พอมาถึงปี 1461 พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4 (เป็นบุตรของริชาร์ด ดยุคแห่งยอร์ก) กองทัพยอร์ก สามารถเอาชนะได้เด็ดขาดที่ยุทธการที่โทว์ทัน พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4 สายยอร์กจึงได้ครองแผ่นดิน (ครองราชย์ครั้งแรก 1461-1470) หลังจากครองราชย์ปรากฏว่าพระองค์ขัดแย้งกับผู้สนับสนุนหลาย คน หลักๆคือ เอิร์ลแห่งวอริก ที่พยายามยกน้องชาย จอร์จ ดยุกแห่งแคลเรนซ์ เป็นพระมหากษัตริย์ และฟื้นฟูพระเจ้าเฮนรีที่ 6 กลับสู่ราชสมบัติ(ครองราชย์ครั้งที่สอง 1470-1471) แต่พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4 ก็สามารถกลับมาประสบชัยชนะได้อีกครั้งอย่างสมบูรณ์ในปี 1471 นั่นเอง เอิร์ลแห่งวอริกถูกสังหาร รวมทั้ง พระเจ้าเฮนรีที่ 6 ก็ถูกสังหารเช่นกัน ยุติลำดับการสืบราชสันตติวงศ์โดยตรงของสายแลงแคสเตอร์ พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4 ครองราชย์ต่อมาซึ่งเป็นครั้งที่สอง (1471-1483)

เมื่อสิ้นพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4 อย่างกะทันหัน ในปี 1483 มีความกังวลว่า พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 5 พระโอรสของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4 ขึ้นครองราชย์นั้น จะตกอยู่ใต้อิทธิพลของตระกูลวูดวิลล์ของพระนางเอลิซาเบธ(มารดาพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 5) ริชาร์ด ดยุก แห่ง กลอสเตอร์ (พระอนุชาองค์สุดท้องของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4) จึงมีการดำเนินการหลายๆอย่าง จนสุดท้าย กล่าวหาว่าการเสกสมรสระหว่างพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4 และพระนางเอลิซาเบธเป็นการเสกสมรสที่ไม่ถูกต้องตามกฎหมาย ฉะนั้นพระราชโอรสทั้งสองพระองค์จึงเป็นลูกนอกคอกและไม่มีสิทธิในราชบัลลังก์ และพระองค์เองก็ก้าวขึ้นสู่บัลลังก์ ในนาม พระเจ้าริชาร์ดที่ 3

หลังจากครองราชย์ ก็มีผู้ต่อต้าน พระเจ้าริชาร์ดที่ 3 ที่เห็นชัดๆคือ ดยุก แห่ง บักกิงแฮม ที่ตอนแรกสนับสนุนพระเจ้าริชาร์ดที่ 3 ได้ทำการก่อกบฏ กลับไปสนับสนุน นำการปฏิวัติเพื่อที่จะยกเฮนรี ทิวดอร์ ผู้เป็นฝ่ายแลงแคสเตอร์ขึ้นครองราชย์ การก่อการครั้งนี้ก็ไม่สำเร็จ แต่ในภายหลัง เฮนรี ทิวดอร์ ก็สามารถรวบรวมกำลังเอาชนะกองทัพของพระเจ้าริชาร์ด ที่ 3 ในยุทธการที่บอสเวิร์ธฟิลด์ ในปี 1485 พระเจ้าริชาร์ด ที่ 3 ถูกสังหารในสนามรบ เฮนรี ทิวดอร์ ขึ้นครองราชย์เป็นพระเจ้าเฮนรี่ ที่ 7 เริ่มต้นราชวงศ์ใหม่ ราชวงศ์ทิวดอร์ และเป็นการสิ้นสุดสงครามดอกกุหลาบ

มาว่ากันนะครับ ว่า เฮนรี ทิวดอร์ เป็น แลงแคสเตอร์สายไหน ยังไง บิดา ของ เฮนรี ทิวดอร์ คือ เอ็ดมันด์ ทิวดอร์ เอิร์ลที่ 1 แห่งริชมอนด์ เป็นลูกพี่ลูกน้องของพระเจ้าเฮ นรีที่ 6 แต่การอ้างสิทธิ เฮนรี ทิวดอร์ อ้างจากสายของแม่ คือ มาร์กาเรต โบฟอร์ต เคาน์เตส ที่สืบเชื้อสายของ จอห์น โบฟอร์ต เอิร์ลที่ 1 แห่งซัมเมอร์เซต และท่านนี้ก็เป็นลูกของจอห์นแห่ งกอนต์ ดยุกที่ 1 ต้นราชสกุลแลงคาสเตอร์ ที่อธิบายไปตอนต้นนั่นเอง คือ เฮนรี ทิวดอร์ เป็นสายแลงแคสเตอร์ ครับ แต่ก็ถือว่าเป็นสายที่ห่างมาก

สิ่งที่แสดงให้เห็นว่าเป็นการสิ้น สุดสงครามดอกกุหลาบ อีกอย่างคือ การสมรสของพระเจ้าเฮนรี่ ที่ 7 ซึ่งถือเป็นสายแลงแคสเตอร์ กับ เอลิซาเบธ แห่ง ยอร์ก ซึ่งเป็นธิดาของ พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4 จากสายยอร์ก ทำให้ตราของราชวงศ์ทิวดอร์เป็นดอกกุหลาบที่รวมระหว่างสีแดงกับขาว อันเป็นสัญลักษณ์ของแลงแคสเตอร์ กับ ยอกร์ก นั่นเอง

จบบริบูรณ์เสียที เพื่อความเข้าใจ ขอให้เพื่อนๆดู รายพระนามพระมหากษัตริย์อังกฤษ ประกอบนะครับ
https://th.wikipedia.org/wiki/รายพระนามพระมหากษัตริย์อังกฤษ